Uzay Aracının İniş Hedefi Belirleniyor
Uzay araçları, ISS’den dünyaya döndüklerinde öncelikli ve alternatif iniş alanlarına karar veriyor. Genellikle denize veya okyanusa iniş yapabilen uzay araçları için, rüzgar hızı, dalga aralığı ve yüksekliği, yağmur ve şimşek ihtimali gibi değerler önem taşıyor. Ayrıca, gündüz ve gece görüş menzili ve kurtarma helikopterinin operasyonel kapasitesi de göz önünde bulunduruluyor.
Prosedürler ve Hazırlıklar Yapılıyor
Astronotlar, ISS’den dönme sürecine başlamadan önce prosedürleri gözden geçirerek hazırlıklarını yapıyor. Bu süreçte basınca dayanıklı kıyafetler giyiyorlar ve hesaplamalar yapılıyor. Atmosfere girildiğinde yaşanacak sürtünme ve aerodinamik hesaplamaları, güvenli bir şekilde sürecin tamamlanması için önemli rol oynuyor. Ayrıca, uzay aracında bulunan ısı kalkanı da gerekli hesaplamalara göre tasarlanıyor.
ISS’den Ayrılma ve Dünya’ya Dönüş Süreci
ISS’den ayrılan uzay aracı, farklı bir yörüngede ilerlemeye başlıyor ve yer çekimi nedeniyle Dünya’ya doğru çekiliyor. Uzay aracının motoru bir süre çalışıyor ve atmosfere girilmesi sağlanıyor. Örneğin, Rus Soyuz uzay aracı atmosfere girerken 3 parçaya ayrılıyor ve sadece astronotların bulunduğu iniş modülü Dünya’ya dönüyor.
Atmosferin Rolü
Dünya’nın atmosferi uzay aracı için doğal bir frenleme mekanizması görevi görüyor. İniş modülünün termal koruması sayesinde atmosferle sürtünme sonucu ortaya çıkan ısı absorbe ediliyor ve aracın hızı düşüyor. Açılan paraşüt de kapsülün hızını daha da azaltıyor. Atmosfere girildiğinde araç, ses hızından daha hızlı hareket ediyor, sıcaklık artıyor ve hava yoğunluğu azalıyor. Örneğin, NASA’nın Orion uzay aracı atmosfere girerken ses hızından 25 kat daha hızlı hareket ediyor.
İniş ve Kurtarma
Uzay aracı inişini tamamladıktan sonra kurtarma ekipleri bölgeye gidiyor. Astronotlar kapsülden çıkarılıyor ve sağlık kontrolleri yapılıyor. İnişin ardından astronotlar genellikle yürümekte zorluk çekebilir, hasta hissedebilir ve dinlenme sürecine girebilirler. Egzersiz de bu süreçte önemli bir rol oynar. Uzay aracıyla Dünya’ya dönme süreci genellikle 4 ile 12 saat arasında değişkenlik gösterir.
